Niewiarowska Kazimiera (ok. 1890–1927), aktorka, śpiewaczka, dyrektor teatru. Ur. w Warszawie, była wnuczką pisarza Aleksandra Niewiarowskiego (zob.), córką Tadeusza, pianisty i pedagoga (zm. 1916). Pracę aktorską rozpoczęła w Kaliszu (1911) w zespole Stanisława Staszewskiego, następnie grała na scenach warszawskich: Teatru Artystycznego (1911), Teatru Małego (sezon 1911/12), «Bagateli» (1912), «Nowości» (1912–15). Od r. 1915 występowała na scenach Odessy, Kijowa, Homla i w Studio Muzycznym Moskiewskiego Teatru Artystycznego (1920). Powróciwszy do kraju od sezonu 1922/3 występowała ponownie w Warszawie: w Teatrze Nowym, «Wodewil», «Nowości». W tym okresie wyjeżdżała na występy gościnne m. in. do Rygi (sierpień 1923) i Wilna (ze swym wieloletnim partnerem artystycznym – Władysławem Szczawińskim, styczeń 1924). Dn. 25 XII 1925 w Warszawie zainaugurował działalność przedstawieniem „Księżniczki dolarów” L. Falla Teatr Niewiarowskiej, mieszczący się przy ul. Jasnej. W sierpniu 1926 N. udała się ze swym zespołem na występy do Krakowa. Jesienią t. r. wyjechała do Paryża, ale występ jej w teatrze «Vaudeville» nie przyniósł sukcesu i wkrótce wróciła na scenę warszawskiego Teatru «Nowości». Dn. 25 XII 1926 otworzyła z Lucyną Messal Teatr Messal-Niewiarowskiej (w lokalu «Nowości») przedstawieniem „Targu na dziewczęta” V. Jacobiego. W r. n. występowała ze swym zespołem w Pradze (maj) i Wilnie (czerwiec). N. grała początkowo niewielkie role podlotków i subretek w repertuarze dramatycznym, jednak już w pierwszym sezonie na scenie «Nowości» ujawniła talent operetkowy i wkrótce przejęła tytułowe role w wystawianym wówczas repertuarze muzycznym.

N. nie dysponowała takimi możliwościami głosowymi, jak jej konkurentki (Wiktoria Kawecka, Lucyna Messal), ale brak ten nadrabiała wybitnymi zdolnościami aktorskimi i śmiałymi, efektownymi kostiumami. Toteż podkreślano jej korzystne warunki sceniczne, zgrabną sylwetkę, «wdzięk, urok osobisty, lekkość, finezję, przemiły głos». Zarazem zarzucano jej pogoń za sensacją, krytykowano wprowadzanie przez nią do operetki inscenizacji typu rewiowego, np. skąpo ubranych girls, podejmowanie prób wciągania widzów w zabawę. Największe sukcesy przyniosły N-iej tytułowe partie w: „Zuzie” A. Renyiego, „Hrabinie Maricy” I. Kalmana, „Dorinie” M. Winterfelda, „Marietcie” W. Kollo, „Szalonej Loli” H. Hirscha, oraz Belli („Ewa” F. Lehára), Bessi („Targ na dziewczęta” V. Jacobiego), Vesty („Czarne róże” W. Goetzego), Dionizy („Nitouche” F. Rongera), tytułowej w „Madame Pompadour” L. Falla. O tej ostatniej pisano m. in.: «zagrana… świetnie, z finezją i umiarem, z temperamentem. Opracowana w najdrobniejszych szczegółach, a była jakgdyby żywym portretem pięknej markizy pod względem rasowości postaci i wdzięku» (Tadeusz Kończyc). O innej, głośnej roli księżniczki Alicji w „Najpiękniejszej z kobiet” W. Brommego, tenże recenzent „Kuriera Warskiego” napisał: «znów N. ujawniła szczery talent komiczny, talent wysokiej klasy, umiejący dawać sobie radę z rozmaitymi odcieniami humoru». Tadeusz Boy-Żeleński przypuszczał nawet, że N. «byłaby – śladem Ćwiklińskiej – wróciła do komedii na pożytek naszego teatru». Zmarła 1 VII 1927 w Wilnie na skutek nieszczęśliwego wypadku (ciężkiego poparzenia). Pochowana została w Warszawie na cmentarzu Powązkowskim.

Bibliogr. Warszawy. Wydawn. ciągłe 1904–18, szp. 1722; Słown. Teatru Pol. (bibliogr., ikonogr., ilustr.); – Filler W., Rendez-vous z warszawską operetką,W. 1977; – Żeleński (Boy-Żeleński) T., Pisma, W. 1964 XXII; – „Gaz. Poranna 2 Grosze” R. 5: 1916 nr 153; „Kur. Poranny” 1927 nr 185 s. 3 (fot. z pogrzebu); „Kur. Warsz.” 1923 nr 218 wyd. wieczorne, 263 wyd. wieczorne (T. Kończyc), 1924 nr 24 wyd. wieczorne, 55 (T. Kończyc), 221 wyd. wieczorne, 1927 nr 178 wyd. wieczorne, 180.

Barbara Berger